Truyện tranh, tiểu thuyết nói riêng hay các nội dung giải trí nói chung đều là món ăn tinh thần của chúng ta mỗi ngày. Giờ đây, bạn không chỉ được đọc các nội dung truyện trên giấy, mà thay vào đó các trang mạng xã hội đọc truyện lại càng ngày một nhiều hơn. Chúng ta dễ dàng tìm kiếm các bộ truyện hay, tìm đến các tác giả mạng, nhưng lại vô tình tiếp tay cho nhiều hành vi vi phạm bản quyền tác giả.
Thực trạng về vấn đề truyện đọc hiện nay
Thật không khó để bạn có thể tìm thấy nhiều bộ truyện ngắn, tiểu thuyết hay các bộ truyện tranh trên mạng thông qua các trang mạng tìm kiếm cốc cốc, chrome google, yahoo,… Rất nhiều các trang web đã bê các nguồn truyện tranh từ các bên khác nhau về để dịch lại và đăng lên trang. Chưa kể đến việc các trang web này còn đi ăn cắp nội dung truyện đăng tại nhiều nhà dịch trong các group hay trang wordpress riêng của họ.
Nhiều trang web còn chụp lại, scan từ các trang truyện tiểu thuyết, truyện tranh để đăng lên đọc chùa. Điều này nghiễm nhiên làm giảm lượng người mua truyện sách thực tế.
Người đọc hoàn toàn đọc miễn phí, “đọc chùa” thành thói quen, cũng vì vậy mà vấn đề tôn trọng bản quyền tác giả ngày càng trở nên nhạt nhòa. Có một thực tế là trong vài năm trở lại đây vấn đề bản quyền mới bắt đầu được chú trọng nhiều hơn tại Việt Nam. Đó là sự tôn trọng chất xám và công sức của những người khác, cụ thể là các tác giả truyện. Họ nghiễm nhiên mất đi một nguồn thu từ việc bán truyện sách giấy, từ lượt xem trên các ứng dụng trả phí.
Còn khi người đọc xem trên các trang web lậu, tất nhiên là nó hoàn toàn miễn phí, không bị thu phí. Nhưng người chủ sở hữu trang web lại có thể thu được lợi từ việc quảng cáo, lượng truy cập càng cao sẽ càng nhiều khoản thu nhập. Chưa kể đến việc khi bạn truy cập vào các trang web đọc lậu, bạn có thể đồng thời đang truy cập song song với một địa chỉ web chạy ẩn phía dưới. Nguy cơ dính mã độc hay các vấn đề mất tài khoản liên quan rất dễ xảy ra.
Liệu có thể xử lý các trang web lậu này không?
Nếu đó là hành vi vi phạm bản quyền thì vì sao lại khó xử lý? Được biết hình thức vi phạm bản quyền này rất phổ biến, thu lợi bất chính. Tuy vậy, nó lại khó khăn trong việc xử lý pháp luật chính bởi rất khó để có thể tìm ra ai mới là người chủ thực sự. Chỉ xử lý một trang web này thì lại có cả chục trang web khác mọc ra. Nguyên nhân cũng chính do sự bùng nổ mạnh mẽ của mạng công nghệ thông tin.
Hành vi phát tán truyện chữ, truyện tranh online được coi là hành vi vi phạm bản quyền tác giả
Luật sư Nguyễn Thanh Hà từ SBLaw có chia sẻ trong phần phỏng vấn với đài VTV24 về điều này. Luật sư khẳng định đây là hành vi vi phạm bản quyền rõ ràng. Dù rằng họ không thu phí đọc truyện với người đọc, nhưng họ vẫn thu lợi gián tiếp nhờ việc thu hút lượng truy cập người đọc. Hình thức xử lý pháp luật của hành vi này sẽ tương tự với hành vi sử dụng trái phép hình ảnh cho mục đích kinh doanh.
Tuy vậy, việc xử lý rất khó khăn, không thể triệt để, tiền phạt còn khá thấp, ít răn đe. Nếu muốn có thể hạn chế được các hành vi này cần tăng vấn đề nhận thức cộng đồng về bản quyền tác giả và sự ủng hộ từ cộng đồng. Ngoài ra, pháp luật cần có tính răn đe hơn, hoàn thiện cơ chế trong chính sách bảo hộ cũng như thực thi quyền tác giả.
