Internet phát triển, phim ảnh trở thành một loại hình giải trí quan trọng. Các doanh nghiệp hoạt động bên mảng giải trí cũng vì thế mà trở nên phổ biến. Tuy nhiên, bạn đọc đã nắm rõ các quy định pháp lý khi đăng tải phim lên mạng chưa? Hãy cùng STARTUPLAND tìm hiểu về vấn đề này nhé!
Các vấn đề pháp lý về phim và đăng tải phim lên mạng
Phim là gì?
Theo Điều 4 Luật Điện ảnh năm 2006 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định
“Phim là tác phẩm điện ảnh bao gồm phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình”.
Trong đó, “tác phẩm điện ảnh là sản phẩm nghệ thuật được biểu hiện bằng hình ảnh động kết hợp với âm thanh và các phương tiện khác theo nguyên tắc của ngôn ngữ điện ảnh.”
Tình trạng đăng tải phim lên mạng xã hội
Dạo một vòng Internet chúng ta thấy rất nhiều bộ phim với lượt “view khủng”. Những cái tên phim đầy drama như “Tấm Cám – Chuyện Huỳnh Lập kể”; “Ai chết giơ tay”; “Nam Phi liên hoàn kế”, “Thập Tam Muội”, “Mẹ chồng”. Bên cạnh đó, các phim ca nhạc như “La la school”; “Chị đại học đường” xuất hiện với nhiều lượt tìm kiếm.
Xem phim trên Internet hiện đang là xu hướng của rất nhiều khán giả trẻ tuổi. Lựa chọn này như một tất yếu của thời đại công nghệ số. Doanh nghiệp điện ảnh chọn mạng xã hội là mảnh đất màu mỡ để phát sóng phim. Internet được xem là kho phim khổng lồ với nhiều thể loại và thời lượng.
Những bất cập của pháp luật hiện nay
Hiện nay nhiều tác phẩm điện ảnh phát triển trên môi trường internet nhưng Luật Điện ảnh hiện hành lại chưa có quy định rõ ràng. Những ấn phẩm online như trên xuất hiện rất nhiều nhưng lại chưa được kiểm soát, quản lý chặt chẽ. Có ý kiến cho rằng, các loại hình nêu trên là phim. Mặt khác, nhiều ý kiến khác khẳng định đó không hẳn là phim. Vậy, nếu không là phim thì nó là cái gì? Sản phẩm nghe nhìn hay chỉ là các video clip được đầu tư khá công phu?
Việc không xác định rõ bản chất/khái niệm các loại hình nêu trên nên hiện nay vẫn chưa có cơ quan chủ quản đứng ra kiểm soát. Điều này vô hình tạo ra một “khoảng trống” pháp lý và nhiều bất cập trong cách hiểu và áp dụng quy định pháp luật.
Ngoài ra, theo quy định nêu trên, phim là tác phẩm điện ảnh nhưng lại bị giới hạn ở phạm vi bao gồm phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình. Tuy nhiên, Luật này lại không có quy định rõ ràng thế nào là phim truyện, phim tài liệu, phim khoa học, phim hoạt hình để xác định, áp dụng.
Doanh nghiệp điện ảnh đăng tải phim lên mạng cần lưu ý điều gì
Cần làm thủ tục xin cấp giấy phép phổ biến phim
Doanh nghiệp cần tiến hành thủ tục xin cấp giấy phép phổ biến phim trước khi phổ biến phim. Giấy phép phổ biến phim do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp sẽ là tấm vé thông hành hợp pháp cho việc phổ biến phim trên Internet.
Việc đăng tải phim lên Internet mà chưa có giấy phép phổ biến phim bị coi là hành vi vi phạm. Theo đó hành vi này sẽ chịu chế tài xử phạt theo quy định. Tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà có thể bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Cần chú trọng sở hữu trí tuệ
Theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2009; Phim là một loại hình tác phẩm điện ảnh được bảo hộ Quyền tác giả. Do đó, tác giả cần đăng ký bảo hộ quyền tác giả để bảo vệ đứa con tinh thần của mình. Hiện nay, nhà nước đang có cơ chế tự động bảo hộ quyền tác giả. Tuy nhiên, giấy chứng nhận bản quyền phim sẽ là căn cứ pháp lý bảo vệ tác giả trước các tranh chấp.
Hơn nữa, giấy chứng nhận bản quyền phim là 1 thành phần hồ sơ của thủ tục xin cấp giấy phép phổ biến phim. Do đó, doanh nghiệp điện ảnh cần chú trọng khâu này để thuận tiện trong hoạt động kinh doanh.
Kết luận:
Thời đại Internet phát triển đã chi phối đời sống điện ảnh rất mạnh mẽ. Đây có lẽ là một bài toán vô cùng nan giải cho nhà nước. Dự thảo Luật Điện ảnh sẽ là hành lang pháp lý quan trọng khắc phục các vấn đề nêu trên. Hi vọng nền điện ảnh Việt Nam sẽ phát triển vừa mang bản sắc dân tộc vừa theo kịp với xu hướng của thế giới.